Moord als de ultieme moederliefde

Moord en doodslag zijn een mannenzaak, aldus de Volkskrant. Bijna 90 procent van de daders is man. Als vrouwen al een moord plegen, wacht hen meestal een lagere straf. Want ook rechters geloven nog altijd dat vrouwen niet écht doden.

"De ultieme moederliefde, zeker?" vraagt een getuige in het Leuvense assisenhof. Een ongemakkelijke stilte volgt. De Leuvense neurochirurge Mehrnaz Didgar staat terecht voor de moord op haar dochter. Op 26 juli 2018 werd de 14-jarige Eline Pans aangetroffen in het luxueuze appartement van Didgar. Dood. Verstikt en bedwelmd, zo bleek later. Niet veel later kon de neurochirurge worden aangehouden nadat zij met haar haar luxe sportwagen tegen een brug was aangereden.

Moederliefde

Het voorval was nog maar nauwelijks bekend of krantenfora schreeuwden onschuld. Een moeder die haar dochter doodt moet wel wanhopig zijn. Eline had kanker, psychische problemen… het breekt je moederhart om je dochter zo te zien lijden. En ja, soms zie je dan maar één uitweg. Kindermoord  als de ultieme daad van opoffering en moederliefde.

Naarmate de rechtsgang vordert komen er steeds meer feiten bovendrijven. Didgar was niet alleen een opofferende moeder, maar ook een perfectionist. Eline mocht niet in de zandbak spelen of met blote voetjes de zee in rennen, want dan werd ze vuil. En hoewel ze artistiek was aangelegd moest en zou ze neurochirurge worden. Haar papa werd ingeruild voor een minnaar. Voor de woede van Eline was geen ruimte. Alles in het wereldje van Didgar moest perfect zijn. Tot en met dochter Eline aan toe, die werd gemodelleerd tot het verlengstuk van haar ambitieuze moeder.

In de sterren geschreven

Verstikkend, zo zou je het kunnen noemen. Volgens de kinderpsychiater kwam Eline tijdens een opname tot bloei, maar eenmaal thuis zonk ze weer weg in een depressie. Ze vertelde haar moeder dat ze dood wilde. Didgar begon met de voorbereidingen. Die bewuste avond vroeg ze het haar dochter nog eenmaal. “Wil je sterven?” Eline knikte en kreeg drie pillen en een glas water toegediend. Dat bleek niet voldoende. Toen Eline bijkwam en lachte, gaf Didgar haar dochter nog vier pillen. Daarna trok ze een plastic zak over het hoofd van het meisje. Voor Didgar was er geen weg terug. Het stond allemaal in de sterren geschreven; die dag zou hun laatste zijn. Zowel zijzelf als haar dochter en de kat moesten sterven. Als arts wist ze precies hoeveel tijd er nodig was om een 14-jarige te verstikken. Vijftien minuten.

De kat had er geen zin in. Het dier voelde haarscherp aan wat er ging gebeuren, en wist zich op tijd uit de voeten te maken. Ook met de dood van Didgar wilde het niet vlotten. Ze diende zichzelf pillen toe, maar raakte niet onder zeil. Ze sneed zichzelf, maar niet diep genoeg. En zelfs nadat ze haar auto tegen een boom had gereden wachtten haar de kille muren van een politiecel.

Opofferende moeder

Vijf jaar met uitstel krijgt ze. Niet alleen advocaat Jef Vermassen, maar een heel leger rechters, advocaten, psychiaters en getuigen wrongen zich de afgelopen dagen in allerlei bochten om het beeld te bestendigen van een opofferende moeder. Mehrnaz zou depressief zijn geweest, ze had een dochter met kanker, haar werkdruk was moordend hoog, ze kampte met een echtscheiding. Getuige Koen Roumieux verwoordt het als volgt: “Mehrnaz zou haar leven hebben gegeven voor haar dochter. Ze heeft uiteindelijk zichzelf opgeofferd.”

Het beeld van de opofferende moeder prevaleert niet alleen in de zaak-Didgar, maar ook bij een drievoudige moord in het West-Vlaamse Varsenare. De 30-jarige verpleegkundige Bieke W. bracht haar drie kinderen om het leven. “Een postnatale depressie,” aldus de psychiater. Omdat Bieke W. op het moment van de daad ontoerekeningsvatbaar was, hoeft ze waarschijnlijk niet naar de gevangenis. Een opname in de psychiatrie volstaat.

Vader-dochtermomentje

Geheel anders verging het Farid Bamouhammad. De zogenaamde Farid le Fou sleet zijn halve leven in een kleine cel zonder daglicht. Langdurige detentie maakte hem zodanig paranoïde dat hij op het eind van zijn leven de volledige wereld wantrouwde. Uiteindelijk stierf Bamouhammad op 51-jarige leeftijd aan kanker.

Volgens een advocate is zijn volledige misdaadcarrière te herleiden tot een noodlottige liefde. Daarna ging het van kwaad tot erger. Bamouhammad was vaker in de gevangenis te vinden dan daarbuiten. Hij ging cipiers te lijf, naar eigen zeggen omdat ze hem niet begrepen. En toen hij eenmaal op verlof was, gijzelde hij zeven uur lang zijn schoonfamilie onder bedreiging van een handgranaat. Tijdens de gijzeling speelde hij met dochtertje Farrah en gingen ze naar de Quick. Later zou hij zeggen dat hij enkel een “vader-dochtermomentje” wilde.

Zielige papa

Als Mehrnaz Didgar en Bieke W. zielige mama's waren, dan kun je je afvragen of Farid Bamouhammad geen zielige papa was. Zijn levensverhaal leest immers als één grote schreeuw om liefde. De man die op zijn zevende al naar een instelling werd gebracht, leerde uiteindelijk om met handgranaten nabijheid af te dwingen.

Maar Farid heette geen Farida. Hij was evenmin neurochirurge. En dus kon hij zich op geen enkele manier beroepen op een daad van ultieme moederliefde. Integendeel, al zijn daden werden in verband gebracht met geweld en agressie. En hoewel hij door de voltallige Belgische bevolking Farid le Fou (Farid de Gek) werd genoemd, bleven de deuren van de psychiatrie voor hem gesloten. Voor Mehrnaz en Bieke zal het ongetwijfeld allemaal anders aflopen.

Kelly Keasberry is freelance journalist en theoloog. Een versie van dit artikel verscheen in het Christelijk Weekblad, maart 2019. 
Foto: Belga