Het meest gebruikte masker is de glimlach

“Clown Tobi maakt de ultieme verjaardagsdroom van elk kind waar”, zo staat te lezen op de homepage van Clown Tobi. Foto’s tonen een vriendelijk glimlachende clown met toverstokje. 

Clown Tobi was een Cliniclown die een lach op de gezichten van zieke kinderen toverde. Zo op het eerste gezicht had hij alles om de ideale stiefvader te zijn. Toch was het deze clown die de afgelopen week op bloederige wijze zijn ex-vriendin afslachtte. Voor het oog van haar drie geknevelde kinderen voerde hij een ware horrorshow op.

Aandacht en euforie

Clown Tobi, ooit uitgeroepen tot de beste clown van de Benelux, deed nu de wereld huiveren. De rode neus en het geruite pak bleken een farce. In werkelijkheid viel er weinig te lachen in het leven van Kevin Lapeire. Zijn hang naar de spotlights werd ingegeven door een verlangen naar aandacht en euforie. Waar sommigen hun roes zoeken in drugs of kicks, zo zocht Lapeire het in minutes of fame. Daarbij liet hij niets aan het toeval over. Zijn goocheltrucs, illusie- en clownsshows maakten hem tot de getapte gast op elk feest.

Maar wie was Clown Tobi als het masker viel? “Zijn clownsbestaan is een farce”, zo getuigt zijn mentor Pierre Hauters (64) alias Papa Chico in Het Laatste Nieuws. “Geld verdienen, alleen daar draaide het hem om. Eigenlijk wilde hij eerst aan de bak komen als betaald goochelaar. Mislukt. Daarna volgde een periode als hypnotiseur. Kreeg hij alleen maar veel problemen mee.” Lapeire zou niet van de jonge meisjes hebben kunnen afblijven. Een collega-clown: “Hij was eigenlijk een meester-manipulator en een controlefreak. Hij wilde altijd de spotlights hebben, altijd de beste en de grootste blijven. En daarvoor ging hij ver.”

Kevin Lapeire bleek bereid alles op te offeren aan zijn succes. Van stelen tot oplichten en intimideren. Toch maakte zijn charmante glimlach dat hij ermee weg kwam. Tot vandaag. Nu is het doek definitief gevallen en zijn de spotlights verruild voor tralies. De clown die een lach op kindergezichten toverde, veroorzaakte horror en tranen. Het leven van drie tienerkinderen zal nooit meer hetzelfde zijn nadat de clown hen toeriep: “Nu ben ik geen Cliniclown meer, maar een crimiclown! Zo zal ik beroemd worden! Ik ben een monster, ik weet het.”

De lach als schild

De clown Tobi liet velen achter in verwarring. Hij, die met een glimlach op zijn gezicht de demonen van anderen verdreef – hoe konden zijn eigen demonen zo sterk zijn?

Ik herinner me hoe ik als kind graag met een harlekijntje speelde. Het had een clownsmasker met een traan. Lachen totdat je huilt – huilen totdat je lacht. Menselijke emoties wisselen elkaar soms razendsnel af en soms liggen ze verrassend dichtbij elkaar. Lachen helpt je door moeilijke tijden heen. Lachen is soms het enige dat je kunt doen om niet uit te barsten in tranen of woede.

Mijn jeugd leerde me om sterk en flink te zijn. Als ik viel en niet huilde, werd ik geprezen. Tranen waren voor mietjes en watjes. Wie sterk was, beet even ferm op zijn lip, haalde zijn schouders op en ging daarna door. Ik nam dan ook aan dat mijn favoriete harlekijntje nog een kind was. Volwassen clowns waren het huilen immers al verleerd. Op hun gezichten bleef enkel nog de lach. Soms ingehouden, soms gul en spontaan, soms versteend. De lach is het symbool van de komedie: een schild dat je beschermt tegen de grilligheid van het bestaan. De humor van een clown kan een breed scala aan emoties maskeren: van angst tot jaloezie, en van pijn en verdriet tot rancune. 

De tragedie achter de lach

Iemand vroeg ooit aan een clown: “Waarom draag jij een masker?” De clown antwoordde: “Iedereen doet dat, maar het mijne is zichtbaar.” 

Nooit zal ik de dag vergeten nadat mijn collega Maarten uit het leven stapte. Ik kende hem als een stille werker met gevoel voor humor die al zijn lastige klanten als ‘clowns’ omschreef. Op een maandagochtend bleef zijn bureaustoel plotseling leeg. Pas nadat zijn lach was verstorven, ontdekten we de ware tragedie achter zijn gezicht. 

Als laatste eerbetoon schreef ik een gedicht voor zijn begrafenis. Het was een troost voor zijn ouders, die achterbleven met een prangende waaromvraag. Want pas na zijn dood ontdekten al zijn dierbaren dat ze Maarten nooit werkelijk hadden gekend. De buitenwereld kende slechts zijn grappen en zijn ontwapenende glimlach. Wie Maarten was geweest als hij thuis zijn masker afdeed, zou wel altijd een raadsel blijven.

Sidderende lava

Perfectie is op de een of andere manier aanlokkelijk. Veel mensen geloven in de leugen van het perfect moeten zijn. Perfect om liefde te krijgen, om aanvaardbaar te zijn, om te kunnen slagen in het leven. Kwetsbaarheid of falen is geen optie – alles moet kloppen. Zo houden we samen een illusie in stand. Hoeveel burn-outs en depressies zou het schelen als we onze onvolmaaktheid zouden omarmen? Als we als een klein harlekijntje zouden zijn, met zowel een lach als een traan?

Achter de olijke lach van clown Tobi schuilde een verterende vulkaan van woede. Lava die net zolang onder het oppervlak bleef sidderen totdat het te laat was. Een extreem voorbeeld misschien. Toch schuilt er achter elk masker wel een traan, en niet alleen clowns dragen maskers. Of andersom: niet iedereen die een masker draagt is een clown. Gelukkig is het nooit te laat om je masker te laten zakken.






Reacties