De jihadist van de liefde

Boekrecensie

Noem het woord 'jihad' en veel mensen denken direct aan aanslagen en geweld. Want dat is hoe de jihad regelmatig in het nieuws verschijnt. Wat nog weleens wordt vergeten, is dat de 'heilige strijd' ook onder moslims slachtoffers maakt. Mohamed El Bachiri is een van hen. Tijdens de aanslagen in Brussel verloor hij zijn vrouw. Hij schreef er een moedig boek over: Een jihad van de liefde.

Aanslag in Brussel

"Loubna, liefste," begint El Bachiri, "niets heeft nog smaak, niets heeft nog zin. Mijn dromen waren de jouwe, jouw dromen de mijne. Samen oud worden, hand in hand. De kinderen zien opgroeien, in vreugde en liefde. Dat was het pad, beschreven door Degene die de pen van het noodlot hanteert. Dat dachten wij althans." Maar tot zijn grote verdriet wacht het stel een ander lot.

Die bewuste dag, 22 maart 2016, verandert alles. El Bachiri heeft vrijaf; Loubna neemt de metro naar haar werk. Nog diezelfde ochtend komt een van haar vriendinnen hem vertellen dat er een aanslag is gepleegd. El Bachiri heeft direct een slecht voorgevoel: "Ik zag dat ze na 09.10 uur niet meer online was geweest. Toen wist ik genoeg. Ik ging naar mijn ouders. Met een deken om me heen stortte ik in."

Maar dan wacht hem nog een taak. Want hoe vertel je drie kinderen dat ze geen mama meer hebben? El Bachiri schrijft: "Ik heb de kinderen gezegd dat mama in de hemel was, dat slechte mensen een bom in de metro hadden gelegd, dat God haar wilde beschermen en haar daarom had meegenomen naar de hemel." En: "Ze vinden het leven maar niks. Een mama die dag zegt, een kus geeft en naar haar werk gaat, en dan ineens: geen mama meer."

Jihadist van de liefde

Een jihad van liefde verwoordt de indringende strijd om de liefde niet te verliezen. Om haat en rancune niet het laatste woord te geven. Het 92 pagina's tellende boekje dat bijna naadloos in de handtas past, is een ode aan Loubna en tevens de hartenkreet van een man die het ondenkbare probeert te verwerken. Toch verzandt het geen moment in een litanie van klaagzangen. De afwisseling van persoonlijke emoties, poëzie, filosofische en theologische bespiegelingen maakt het  ook in literair opzicht tot een lezenswaardig geheel.

Mohamed El Bachiri noemt zich een jihadist van de liefde: "Oorspronkelijk betekent jihad 'inspanning'. Dat is de eerste betekenis: inspanning tegen jezelf, tegen je hartstochten, je driften. (..) De jihadist zoekt naar kennis, doet zijn best om anderen te ontmoeten, ook als die daar niet voor openstaan. De jihadist laat de moed niet zakken, hij bewaart de glimlach en erkent de menselijkheid van de ander."

Hoewel El Bachri zelf ook zijn glimlach probeert te bewaren, gaat de dood van zijn geliefde hem niet in de koude kleren zitten. Hij is sterk vermagerd. Zijn kleren vallen nu steevast een paar maten te groot rond zijn lichaam. Ook het slapen lukt maar moeilijk zonder pillen. Alles in huis ademt nog altijd haar aanwezigheid, zelfs haar naam staat nog op de bel.

Voor El Bachiri zal het leven na de aanslagen in Brussel nooit meer hetzelfde zijn. Zijn verhaal raakt aan dat van anderen. De aanslagen in Europese steden kennen vele slachtoffers wiens stemmen we waarschijnlijk nooit zullen horen. Het boekje eindigt dan ook met de woorden:

"Ik metrobestuurder,

Was een moslim zoals zovelen,

Die je niet hoort, die je niet ziet

Maar die o zo talrijk zijn."

Mohamed El Bachiri, Een jihad van liefde, Uitgeverij de Bezige Bij 2017, prijs EUR 7,99.