Hoe gezond is het carnivoor dieet?

Een appeltje eten kan geen kwaad

Door Kelly Keasberry

Het veganisme is hot. Hipsters, klimaatspijbelaars en groenen ontmoeten elkaar in smoothiebars. Ook de falafel is nauwelijks aan te slepen. Het was dan ook te verwachten dat de vegantrend concurrentie zou krijgen. Die is er nu, en wel in de vorm van het carnivoor dieet. 

De afgelopen week ontdekte mijn wederhelft iets vreemds aan zijn collega. Nadat de man een sappige hamburger had besteld, begon hij het ding te ontleden. Eerst verwijderde hij het broodje. Vervolgens controleerde hij zijn harmburger op eventueel achtergebleven broodsporen. 'Wat ben je aan het doen?' vroeg manlief nieuwsgierig. Het eerste waar hij aan dacht was een glutenintolerantie.

Carnivoor dieet

Mis gedacht. 'Ik volg het carnivoor dieet,' verklaarde de collega. In de praktijk betekent dat dat hij uitsluitend dierlijke producten eet. Zijn ontbijt bestaat steevast uit eieren. De lunch en het diner bestaan uit vlees, zonder groenten of koolhydraten welteverstaan. Bij de slager kunnen ze hem inmiddels uittekenen. De ene dag komt hij voor biefstuk, de andere voor een lading worst, en weer een derde dag voor verse hamburgers.

Het carnivoor dieet blinkt niet uit in veelzijdigheid. Fruit, granen en plantaardige producten zijn taboe. De meeste carnivoren vinden dat geen probleem. Ze stellen dat de mens van nature een vleeseter is. Bovendien heeft het carnivoor dieet zeker een aantal voordelen:

• het carnivoor dieet is koolhydraatarm, waardoor je al snel een aantal kilo's gewicht verliest;
• sommige 'carnivoren' rapporteren een verbeterde mentale focus;
• de vele vetten in het carnivoor dieet zorgen voor een stijging van het testosterongehalte;
• het is relatief gemakkelijk om je aan dit dieet te houden. Je hoeft je immers alleen maar op vleesrecepten te focussen.

Planteneters

Een berg barbecuevlees bestellen maakt het leven dus eenvoudiger. Maar is het ook gezond? En is de mens nu wel echt een omnivoor, of eerder een carnivoor of herbivoor? De gerenommeerde bioloog Richard Leakey onderzocht talrijke fossielen in Zuid-Afrika. Aan de hand van zijn bevindingen stelde hij vast dat onze vroegste voorouders fructivoren waren.

Net als de aap at de oermens vooral fruit. Daarmee kan de heersende opvatting dat de mens in wezen een jager-verzamelaar is, volgens Leakey de prullenbak in. Jagen was een levensgevaarlijke expeditie waar niemand zich graag onnodig aan waagde. Pas als de vruchten, planten, noten of zaden uit beeld waren, greep de oermens naar zijn speer. Vlees was slechts een aanvulling op zijn gebruikelijke dieet.

51,1 kilo vlees per jaar

Moeten we weer terug naar de oertijd? Doen we er goed aan ons massaal te bekeren tot de noten, zaden en vruchten? Dat hoeft ook weer niet. Van natuurwezens zijn we geëvolueerd naar cultuurwezens. Het lichaam is een slim ontworpen machine die zich gemakkelijk aanpast. Maar dat neemt niet weg dat het met de vleesconsumptie best een beetje minder mag.

Uit cijfers van 2014 blijkt dat Belgen 62 procent van hun eiwitinname uit dierlijke producten halen, waarvan ruim de helft uit vlees. Per hoofd van de bevolking eten we jaarlijks 51,1 kg vlees. Andere hoogwaardige eiwitbronnen als soja en peulvruchten zijn minder populair. Daarvan eten we gemiddeld 4 gram per dag. Hoewel de vleesconsumptie sinds 2005 dalende is, geldt dat niet voor de productie en export van vlees. Die hebben nog altijd een aanzienlijke impact op het milieu.

Waarom eten we zoveel vlees? Dat ligt niet zozeer aan de noodzaak, maar vooral aan de beschikbaarheid ervan. Voor vlees hoef je niet langer te jagen; een simpele wandeling naar de supermarkt volstaat. Maar het mag best wat minder, vindt ook Veerle Fievez, professor dierlijke productie aan de Universiteit Gent. Op de site Landbouwleven stelt ze dat een volwassen mens dagelijks gemiddeld 60 gram eiwitten nodig heeft, waarvan 20-25 gram dierlijke eiwitten. 'Dit komt overeen met 80 tot 100 g vlees,' aldus Fievez. De gemiddelde Europeaan komt al snel aan het dubbele. Maar dat is niet zonder risico: 'Zeker de overconsumptie van rood of bewerkt vlees is te mijden, aangezien deze gelinkt wordt aan obesitas, diabetes, cardiovasculaire aandoeningen en kanker.'

Kromme redenering

De collega van manlief is het daar niet mee eens. 'We krijgen altijd te horen dat we meer fruit en groenten moeten eten,' stelt hij. 'Maar tegelijkertijd is het aantal gevallen van kanker en diabetes enorm toegenomen. Rara hoe komt dat?' Daarmee stelt hij het eten van groente en fruit op één lijn met de toename van moderne welvaartziekten. Een foute redenering. We zijn namelijk niet zozeer meer groente en fruit gaan consumeren, maar vooral meer geraffineerde suikers, transvetten en allerlei chemische additieven. En o ja, laten we ook de invloed van chronische stress en synthetische medicatie niet vergeten. Een appeltje eten kan dus helemaal geen kwaad.